Để chế tạo các sản phẩm cần có những dụng cụ và thiết bị nhằm hỗ trợ cho quá trình gia công, bạn chắc chắn đã từng nghe đến búa, cờ lê, tua vít, nhưng bạn đã từng nghe đến ê tô, panme, đồng hồ so,…chưa? Hay ai đó hỏi bạn kể tên các dụng cụ cơ khí? bạn sẽ liệt kê những loại dụng cụ nào. Bài viết ngày hôm nay sẽ mô tả chi tiết hơn 25 dụng cụ cơ khí thiết bị đo, tháo lắp và gia công trong ngành này.
Dụng cụ cơ khí là gì?
Khái niệm dụng cụ cơ khí
Dụng cụ cơ khí là thiết bị, dụng cụ nhằm hỗ trợ trong ngành cơ khí tạm thời chia thành 3 loại cụ thế:
+ Dụng cụ thiết bị đo hỗ trợ trong quá trình đo đạc, ở đây có thể là đo nguyên vật liệu phôi trước khi gia công, đo vị trí phôi khi chuẩn bị gia công, đo thành phẩm sau khi gia công
+ Dụng cụ tháo lắp kẹp chặt hỗ trợ trực tiếp tháo lắp sản phẩm vào gá-jig
+ Dụng cụ trực tiếp gia công như búa, đục, khoan, cưa trực tiếp tác động vào phôi để tạo nên sản phẩm
Công dụng của dụng cụ cơ khí
Dụng cụ cơ khí có rất nhiều công dụng là trợ thủ đắc lực để quá trình gia công sản phẩm cơ khí trở nên dễ dàng, nhanh chóng và hiệu quả hơn. Ngoài ra nhiều dụng cụ cơ khí có tác dụng kiểm tra độ chính xác về kích thước, độ cứng, giúp kiểm soát chất lượng của các sản phẩm cơ khí.
Để hiểu rõ công dụng cả từng loại hãy cùng tìm hiểu về các dụng cụ cơ khí được liệt kê dưới đây.
Dụng cụ đo cơ khí.
Thước cặp
Phải kể đến đầu tiên trong danh sách dụng cụ đo chính là thước cặp, nhiều người hay gọi là thước kẹp đùng để đo chiều dài hoặc chiều rộng. Hiện nay thước cặp có nhiều mẫu mã cải tiến và cho độ chính xác lên đến 1/1000 một số loại đặc biệt cho độ chính xác cao hơn. Ngày này có nhiều loại có bảng hiện điện tử chúng ta dễ dàng quan sát và đọc các thông số chuẩn hơn.
Ngoài ra thước cặp còn dùng để đo được đường kính trong và đường kính ngoài, bằng cách sử dụng phần đầu nhọn của thước.
Tuy nhiên cũng có một nhược điểm đó là phần kẹp được thiết kế như lưỡi dao rất sắc và mảnh, sau một thời gian sử dụng sẽ bị mài mòn dễ hơn và độ chính xác bị giảm đi.
Thước lá
Thước lá trong ngành gia công cơ khí rất phổ biến và hầu như mọi cty cơ khí nào cũng sử đụng đến với tính chất giá rẻ, đo nhanh, dễ dàng sử dụng. Thước là có độ dài gần như dài nhất trong các loại thước đo từ 10cm trở lên. Thường làm từ chất liệu thép và đo các sản phẩm manh tính tương đối không cần chính xác quá cao.
Và đó cũng chính là nhược điểm của dòng thước lá, chúng cho độ chính xác 1/10 và rất dễ sai số nếu đặt sai vị trí.
Panme
Nếu bạn làm trong ngành cơ khí chính xác cụ thể là tiệnthì việc làm quen với panme là điều tất yếu, bởi độ chính xác nó đem lại rất cao, ít bị mài mòn như thước cặp bởi 2 đầu tù rất khó chị mài mòn. Có khá nhiều loại panme để bạn lựa chọn tùy vào mục đích đo đường kính trong, đường kính ngoài, đo chiều dài, chiều rộng,… Cách sử dụng và mô tả chi tiết về panme mình đã soạn một bài riêng mình nghĩ các bạn nên dành thời gian để xem qua.
Thước đo góc
Tên gọi đã phần nào đó nói lên tác dụng của loại thước này. Thước đo góc dùng để đo độ nghiêng của góc hoặc cạnh của sản phẩm sau quá trình gia công. Thước đo góc phổ biến là thước đo góc 180 độ, thước đo góc trong 90 độ, thước đo góc 360 độ, thước đo góc đa năng, thước trắc vi, thước đo góc nghiêng, thuớ đo góc điện tử.
Pin
Đây không phải pin có chứa điện đâu nhé, trong ngành cơ khí pin để đo dung sai của sản phẩm có đạt mức cho phép hay không, và có nhiều loại kích thước và nhiều dạng khác nhau. Cụ thể ví dụ như sau: chúng ta có 1 lỗ phay A, một PIN sẽ có 2 đầu B và C. Lỗ phay A đạt tiêu chuẩn yêu cầu khi 1 đầu B lọt lỗ A, và đầu C không lọt lỗ A. nói đơn giản hơn là 1 đầu PIN lọt và một đầu PIN không lọt.
Đồng hồ so
Đồng hồ so có tác dụng đo chuẩn vị trí trên máy, tức có nghĩa là khi sử dụng máy móc gia công mới dùng đến đồng hồ so để căn chỉnh vị trí của đồ gá, vị trí của vật liệu phôi, nhằm kiểm soát được độ cân bằng chính xác về vị trí khi gia công.
Thước dây
Thước dây hay thước cuộn có ưu điểm rất lớn trong việc đo đạc kích thước lớn, dài lên đến 50m-100m, cho độ chính xác tương đối, có thể thu gọn sau khi sử dụng rất tiện lợi. Thước dây được làm từ nhiều chất liệu khác nhau như nhôm, vải, thép.
Thước đo độ sâu
Trong gia công cơ khí, một số sản phẩm khoét lỗ, rãnh cần biết được độ sâu là bao nhiêu các loại thước thông thường không đo được. Phải cần đến một loại thước chuyên biệt để đo kích thước thì lúc này phải dùng đến thước đo độ sâu.
Thước đo lỗ
Vậy với những sản phẩm có dung tích, tức rỗng bên trong làm sao chúng ta đo được kích thước đường kính. Lúc này chúng ta cần sử dụng thước đo đường kính trong, hay thước đo lỗ. Hiện nay thước đo lỗ tích hợp thêm đồng hồ so cho độ chính xác cáo hơn.
Thước đo độ cao
Với các sản phẩm có lích thước tầm trung, cần đo độ cao chính xác, tuy nhiên các loại thước kẹp, pame chỉ đo được các chi tiết nhỏ, lúc này chúng ta cần sử dụng thước đo độ cao để kiểm soát chất lượng sản phẩm có kích thước lớn một cách tốt nhất.
Thước đo độ dày
Thước đo độ dày dùng để đo bề dày của vật liệu một cách cực kỳ chuẩn xác, dụng cụ này thường dùng để đo khi gia công các sản đòi hỏi độ chính xác cao. Thước đo độ dày được tích hợp thêm đồng hồ đo độ dày để cho việc đo đạc trở nên chính xác hơn, tiết kiệm thời gian.
Tham khảo:
>> Gia công cắt gọt kim loại bản chất và nguyên lý
>> Tìm hiểu tất tần tật về ngành cơ khí chế tạo
>> Dịch vụ gia công cơ khí chính xác tại Bình Dương
Dụng cụ tháo lắp kẹp chặt
Mỏ lết-cờ lê
- Cờ lê chủ yếu làm từ thép mạ Crome siêu cứng là dụng cụ cầm tay, có tác dụng giữ hoặc xoay các loại ốc, chốt, bu lông, các chi tiếp có khớp hoặc có ren, cờ lê có nhiều kích thước khác nhau, có thiết kế dài và có 2 loại kích thước ở 2 đầu.
- Mỏ lết cũng làm từ các nguyên liệu có độ cứng cao, bền như Crom, Thép Vanadi,.. Có tác dụng tháo mở, giữ chặt các khớp, ốc vít, bulong,… Mỏ lết có thiết kế dài có một đầu và đầu vặn này có thể tùy chỉnh kích thước thay vì chỉ 2 đầu như cơ lê.
Tua vit
Tua vít cũng là một dụng cụ cầm tay, dùng để vặn chặt hoặc gỡ bỏ các loại ốc vít. Một chiếc tua vít có thể có một hoặc hai đầu, một đầu vít và một đầu dẹp tùy vào thiết kế.
Êtô
Ê tô Vừa là dụng cụ cầm tay vừa bộ phận trong máy móc có tác dụng kẹp chặt, giữ phôi ở một vị trí cố định trong quá trình gia công sản phẩm, sửa chữa hoặc lắp ráp. Ê tô gồm có 2 bộ phận chính là thân ê tô và ngàm kẹp. Thân ê tô chủ yếu làm bằng gang cứng hoặc thép giúp kẹp chặt phôi mang đến hiệu quả sử dụng cao và độ bền lâu dài
Dụng cụ gia công
Dụng cụ cơ khí- Búa
Dụng cụ này rất phổ biến trong cuộc sống hằng ngày, và cả trong cơ khí, có hình dáng khá đơn giản một đầu tác động lực và một tay cầm. Búa được sử dụng bằng cách vung tay tạo ra lục đóng lên bề mặt mà nó tác động.
Búa được dùng đóng các khớp, mối nối, đinh, tán để biến dạng nhằm gắn kết bề mặt với nhau, hoặc tạo ra lực nhằm biến đổi bề mặt của vật dụng theo mong muốn.
Múa đinh ngày này có nhiều cải tiến như hình dạng, kích thước, tay cầm tra thêm cao su để giảm lực tác động.
Dụng cụ cơ khí- Cưa
Cưa cũng có khá nhiều loại điển hình chia ra 2 loại cửa tay cầm, và cưa bằng máy. Trong cơ khí hiện nay sử dụng chủ yếu là cưa bằng máy để đạt hiệu quả năng xuất cao hơn. Cưa có nhiêu răng nhỏ nhằm tăng diện tích ma sát và tăng lực tác động. Cưa dùng để tác một mảnh vật liệu thành nhiều mảnh nhỏ. Vật liệu có thể là gỗ, nhựa kim loại, .. chính vì vậy mỗi loại sẽ làm từ vật liệu khác nhau.
Dụng cụ cơ khí- Đục
Trong ngành cơ khí thì đục được sử dụng tuy không nhiều như các vật liệu kể trên, nhưng trong ngành cơ khí truyền thống đục lại có vai trò quan trọng. Đục cũng có nhiều kích thước, một đầu lưỡi nhọn và một đầu tù, dùng búa để tác dụng lực, nhằm tách phần vật liệu mong muốn ra khỏi phôi.
Dụng cụ cơ khí-Kìm
Thêm một dụng cụ cầm tay dùng trong ngành cơ khí chính là kìm, kìm đến này có khá nhiều loại, kích cỡ khác nhau, hình dáng và hoạt động giống như chiếc kéo. Dùng bàn tay tác dụng lực vào để kẹp, giữ, cắt các vật liệu có tiết diện nhỏ, điển hình là giây kẽm.
Một số cấu hỏi dụng cụ cơ khí:
Kể tên các dụng cụ cơ khí?
Trả lời:
Các dụng gia công cơ khí như: búa, cưa, đục, dũa, các loại lưỡi dao để cắt gọt kim loại…
Dụng cụ sử dụng đo trong cơ khí như: thước cặp, thước lá, thước đo độ sâu, bàn map, thước đo chiều cao, …
Dụng cụ kẹp giữ trong quá trình gia công cơ khí như: Kìm, Êtô, tua vít, cờ lê,…
Đâu là dụng cụ cơ khí?
A. Panme (thước đo dùng trong cơ khí)
B. Cưa (dụng cụ để cắt phôi)
C. Cả A và B đều đúng
D. Đáp án khác
Trả lời: Chọn câu C. Cả A và B đều đúng vì Panme và cưa đều là 2 loại dụng cụ sử dụng trong cơ khí, cụ thể panme để đo đạc trước và sau khi gia công. Cưa để cắt chia phôi.
Ngoài những dụng cụ nêu trên còn rất nhiều các loại dụng cụ cơ khí khác, hỗ trợ đắc lực cho quá trình giao công tạo hình sản phẩm. Hi vọng bài viết dụng cụ cơ khí có thể cung cấp cho các bạn những kiến thức cần thiết.
